Alcohol & Drugs en hypofyseaandoeningen (artikel)

Alcohol en drugs worden ontraden, maar wat moet je doen als je dit toch gaat gebruiken?

Als je afhankelijk bent van hydrocortison, moet je compenseren voor een relatief hydrocortisontekort. Als je dan alcohol wilt drinken of wilt blowen, is het heel belangrijk dat iemand in jouw vriendengroep weet dat je dit medicijn gebruikt, zodat hij/zij jou kan helpen mocht je er extra van nodig hebben door heftige effecten van de alcohol of drugs en je zelf niet meer een goede inschatting kan maken.

Zorg er ook voor dat je nooit dronken, stoned of anderszins onder invloed alleen naar huis gaat. Als er iets gebeurt, moet je namelijk extra hydrocortison innemen. Maar omdat je reactievermogen minder goed is onder invloed van alcohol of drugs, kan je op zo’n moment zelf minder goed inschatten of je extra nodig hebt. Ook raden we om die reden altijd een SOS-bandje/ketting aan, zodat – als er iets gebeurt – ook de mensen om je heen of zorgverleners weten dat je extra hydrocortison nodig hebt. Neem ook altijd je noodspuit mee, voor het geval je moet braken of je de pillen om de een of andere reden niet in wilt nemen. Het liefst spreek je dat af met de ‘Bob’, diegene die nuchter blijft.

Wanneer is er sprake van overmatig alcoholgebruik?

Er is op zich geen bezwaar tegen het beperkt drinken van alcohol. (Overmatig) alcoholgebruik wordt iedereen onder de achttien jaar ontraden. De hoeveelheid alcohol die je kan verdragen, verschilt enorm per individu en heeft veel te maken met hoe vaak en hoeveel alcohol je drinkt. Mensen weten vaak niet dat er al sprake is van overmatig alcoholgebruik als vrouwen meer dan twee eenheden (glazen, red.) en mannen meer dan drie eenheden alcohol per dag drinken.

Wat moet je doen als je gaat braken door overmatig alcoholgebruik?

Als je moet braken en je algeheel ziek voelt, zet dan een hydrocortisoninjectie om een – verergering van een – bijniercrisis (Addisoncrisis) te voorkomen, ook als de oorzaak ligt in alcoholgebruik. Door een overmaat van alcohol kan je lichaam namelijk ziek worden. Een gezond lichaam reageert daarop met een cortisolstijging. Als je afhankelijk bent van hydrocortison, moet je dit compenseren met extra hydrocortison. Het beste is natuurlijk om braken te voorkomen. Vooraf wat extra hydrocortison innemen, is dus een beter idee. En nogmaals: het beste is natuurlijk om alcoholgebruik te beperken!’

Verdragen mensen met een hypofyseaandoening alcohol slechter?

Ja en nee, de afbraak van alcohol is vergelijkbaar met die bij gezonde mensen. Maar alcohol in het lichaam beïnvloedt wel belangrijke processen in de lever. En die kunnen nadelige gevolgen hebben als je afhankelijk bent van hydrocortison. Zo is een oorzaak voor de eerdergenoemde klachten na (ruim) alcoholgebruik, dat je bloedsuiker een aantal uur na alcoholinname kan dalen. Dit komt doordat alcohol de aanmaak van glucose in de lever remt. Wordt de bloedsuiker erg laag? Dan is dat een stressfactor voor het lichaam. Gezonde mensen maken dan onder andere cortisol aan. Maar heb je bijnierschorsinsufficiëntie? Dan kan zo’n glucosewaarde je nog zieker maken door een relatief hydrocortisontekort. Een maaltijd met veel koolhydraten kan een lage bloedsuiker helpen voorkomen.

Daarnaast heeft alcohol een vochtafdrijvend effect, waardoor een vochttekort kan ontstaan. Dit is niet alleen belangrijk voor wie hydrocortison gebruikt, maar ook voor mensen met diabetes insipidus en daarvoor desmopressine gebruiken. Compenseer je dit vochttekort niet met extra water of frisdrank? Dan kan je bloeddruk dalen en je natriumgehalte stijgen. In een normale situatie stijgt dan ook het cortisol en blijft de bloeddruk zo alsnog op peil. Maar met een hypofyseaandoening moet je dit dus zelf voor komen door extra hydrocortison in te nemen. Gebruik je desmopressine? Let dan goed op je totale vochtinname om te voorkomen dat je een te laag of te hoog natriumgehalte krijgt.

Kun je door je medicijnen extra gevoelig worden voor alcohol?

De lever ruimt veel medicijnen op, waarvan de opname dus beïnvloed kan worden door alcohol. Als gevolg daarvan kunnen medicijnen zowel in een verlaagde als in een verhoogde spiegel in het bloed terechtkomen.

Wat gebeurt er als ik cannabis gebruik (blowen of spacecake)?

Cannabis heeft niet altijd gevolgen voor je hypofysemedicatie. Deze drug kán positieve psychische effecten hebben, zoals een lachkick, ontspanning, prikkelen van fantasie en verandering van waarneming: intensere kleuren, mooiere muziek of ander gevoel voor tijd en ruimte. Maar het beïnvloedt ook je reactievermogen en handelend vermogen. Daarnaast kunnen door cannabisgebruik ook negatieve effecten optreden, zoals angst, concentratiestoornis en vergeetachtigheid. Ook kunnen lichamelijke effecten optreden, zoals duizeligheid of bloeddrukdaling. Dit is belangrijk om te weten, want in dit soort situaties moet je extra hydrocortison innemen.

Wat gebeurt er als ik ecstasy (xtc of MDMA) gebruik?

Xtc- of MDMA-pillen hebben niet een direct gevolg voor hypofysemedicatie. Xtc beïnvloedt in de hersenen de gebieden voor emoties en het beloningscentrum, waardoor je je goed, gelukkig en liefdevol voelt. Deze drug kent ook voor gezonde mensen ernstige risico’s in combinatie met sporten, zoals langdurig dansen. Door de stimulerende werking van xtc voel je niet wanneer je uitgeput bent. Daardoor kun je oververhit raken tot meer dan 40C, met als gevolg een opname op de intensive care. Daarbij kan door veel zweten in combinatie met veel drinken een ernstig verlaagd natriumgehalte in het bloed ontstaan, met verwardheid en coma. Het ligt voor de hand dat je met een hypofyseaandoening nog grotere risico’s loopt bij xtc-gebruik en dansen of sporten, omdat je dan ook nog een bijniercrisis kan ontwikkelen en je bij desmopressinegebruik extra ontregeld kunt raken. Werkt jouw hypothalamus niet goed en heb je last van onderkoeling? Of heb je diabetes insipidus zonder dorstgevoel? Dan kan dit ook tot zeer gevaarlijke situaties leiden.

Xtc en dansen/sporten wordt dringend ontraden aan iedereen met een hypofyseaandoening. Doe je dit desondanks toch? Neem dan vooraf extra hydrocortison. Zorg ook dat je vrienden op de hoogte zijn van de stressadviezen en dat ze na afloop met je meegaan naar huis. Verder is het belangrijk dat je de volgende dag echt een rustdag neemt.

Wat zijn Designer drugs of Nieuwe Psychoactieve Stoffen (NPA)?

4FA – een vorm van deze drugs – is sinds 2010 in toenemende mate verkrijgbaar op de Nederlandse markt. Net als andere NPA-drugs vervangt 4FA op de markt gekomen oudere, illegale middelen als speed (amfetamine) of MDMA. Door de chemische structuur een klein beetje te veranderen, vallen deze stoffen namelijk nog niet onder de Opiumwet en kunnen ze nog legaal verkocht worden. Ben je van plan pillen of poeders te gebruiken? Dan is het van belang dat je weet wat je inneemt en hoeveel. En neem eerdergenoemde voorzorgsmaatregelen met betrekking tot hydrocortison of desmopressine. Informeer jezelf over de risico’s van drugs via de website van Jellinek of het Trimbos-instituut. Op de website van Jellinek vind je ook de locaties waar je de pil of het poeder kunt laten testen op verontreinigingen en de dosering van NPA.

In het kort

Do’s:

• Zorg dat je weet wat er kan gebeuren als je drinkt of drugs gebruikt.
• Durf je arts alles te vragen over drank en/of drugs en je hypofysemedicatie.
• Blijf het liefst alcoholvrij.
• Gebruik het liefst geen drugs.
• Drink of gebruik nooit alleen; zorg dat iemand in de groep weet dat je hydrocortison of desmopressine gebruikt.
• Draag een SOS-band.
• Neem (op tijd) extra hydrocortison in.
• Ga je dronken naar bed? Zorg dan dat iemand je ’s morgens vroeg wakker maakt of belt. Zet desnoods je wekker. Zo voorkom je dat je te lang doorslaapt en je met een bijniercrisis wakker wordt, omdat je je ochtenddosis hydrocortison niet hebt genomen.

Don’ts

• Ga nóóit alleen naar huis als je dronken of stoned bent. Laat je thuisbrengen, zodat je zeker weet dat je veilig thuiskomt.