Hulp
Stelling: Diabetes insipidus kan overgaan (artikel)
Printen
Uit: Hyponieuws 4 -2020
In een vorig nummer van Hyponieuws stond een interview met vader en dochter over hun ziekte diabetes insipidus. Zij vroegen zich af: kan de ziekte ook weer weggaan?
Diabetes insipidus (DI) is een zeldzame aandoening waarbij de nieren niet in staat zijn om vocht vast te houden. Hierdoor ontstaan grote hoeveelheden urine, vaak liters per dag. Door het vele plassen krijg je ook heel veel dorst.
De oorzaak is een tekort, of een verminderde werking, van het antidiuretisch hormoon (ADH), ook wel vasopressine genoemd. ADH wordt gemaakt door de hypofyse. Dit hormoon zorgt ervoor dat de nieren vocht terugbrengen naar de circulatie, zodat niet al het vocht via de nieren in de blaas komt en wordt uitgeplast.
Oorzaken
De oorzaken van DI zijn te verdelen in twee grote groepen. Allereerst kan er sprake zijn van een centrale DI. Bij deze groep maakt de hypofyse te weinig ADH, bijvoorbeeld door een hypofysetumor, na een ernstig hoofdtrauma of een hypofyseoperatie, of door bepaalde ziektes waarbij de hypofyse betrokken is (bijvoorbeeld neurosarcoïdose). De ziekte kan ook erfelijk zijn. De behandeling van een centrale DI bestaat uit het toedienen van desmopressine, een medicijn waar een stof in zit die erg lijkt op ADH.
De tweede groep is de zogenaamde nefrogene DI, waarbij er wel voldoende ADH wordt gemaakt maar de nier er niet goed op reageert. Dit kan veroorzaakt worden door bepaalde medicijnen, zoals lithium, maar het kan ook erfelijk zijn.
Een speciale vorm is de zwangerschapsdiabetes insipidus. Hierbij wordt ADH versneld afgebroken.
Is DI omkeerbaar?
Dit hangt erg af van de oorzaak van de DI. Bij bepaalde vormen van centrale DI kan het beter gaan als de onderliggende ziekte wordt behandeld, zoals bij de behandeling van neurosarcoïdose of hypofyse-adenomen (goedaardige tumoren van de hypofyse). De kans hierop wordt groter naarmate de ziekte korter bestaat en de hypofyse meer restfunctie heeft. Een centrale DI als gevolg van een hypofyse-operatie is zelden blijvend (minder dan 1 procent).
Een nefrogene DI als gevolg van het gebruik van lithium gaat over het algemeen voorbij als de lithium wordt gestopt. Deze kans neemt af naarmate iemand langer lithium gebruikt. De erfelijke vormen zijn blijvend. Zwangerschapsdiabetes insipidus gaat vrijwel altijd voorbij na de zwangerschap.
De stelling ‘Diabetes insipidus kan overgaan’ is dus gedeeltelijk juist.
Dr. M. de Fost, Internist-Endocrinoloog Dijklander Ziekenhuis, Purmerend
