Veelgestelde vragen over prolactinoom II (artikel)

Kan een man met een prolactinoom vader worden?

Wanneer door behandeling het prolactinegehalte normaliseert en het testosteron, of eigenlijk nog belangrijker, de pulsatiliteit van LH en FSH afgifte uit de hypofyse herstelt, dan kan ook de zaadproductie zich weer herstellen. Maar als het LH en FSH laag blijven na normalisatie van het prolactine, dan is de uitval uit de hypofyse veroorzaakt door het macroadenoom. Dan is herstel van de zaadproductie minder waarschijnlijk. Mannen met een prolactinoom kunnen vader worden, maar dat gaat niet altijd even gemakkelijk. Vaak moet er een traject worden ingezet met LH/FSH.

Kan een vrouw met een prolactinoom moeder worden?

Bij vrouwen met een prolactinoom stopt de menstruatie. Die komt weer op gang als het prolactinegehalte weer genormaliseerd is. In principe kan een vrouw dan weer zwanger worden. Maar wanneer er net zoals bij mannen te weinig LH en FSH is uit de hypofyse (door bijvoorbeeld druk op het goede hypofyseweefsel), dan komt er geen eisprong en geen menstruatie. Zonder eisprong is er geen kans op bevruchting (zwangerschap). Er zijn verschillende manieren om toch een eisprong te bewerkstelligen. Deze behandeling vindt plaats bij de gynaecoloog. Een van die behandelingen is stimulatie met clomifeen. Het nadeel van zo’n behandeling is, dat er meerdere eicellen tegelijkertijd kunnen rijpen, met meer kans op een meerling. Als er ook vruchtbaarheidsproblemen zijn bij de man, kan de stimulatie met clomifeen gecombineerd worden met bijv. bevruchting van de eicel buiten het lichaam (In Vitro Fertilisatie of Intra Cytoplasmatische Sperma Injectie). Bedenk dat er, naast een aandoening aan de hypofyse, ook andere oorzaken zijn die leiden tot verminderde vruchtbaarheid. Zo zijn roken, alcohol, drugs en bepaalde medicijnen niet goed voor de vruchtbaarheid. Ook overgewicht speelt een rol. Verder kunnen er afwijkingen zijn aan de eileiders, baarmoeder, of endometriose bij de vrouw, of ontsteking aan de teelballen, niet ingedaalde teelballen of verdraaiing van de teelballen bij mannen. Wanneer het niet lukt om zwanger te worden, ligt bij 30% van de koppels de oorzaak bij de man, bij 30% bij de vrouw, en bij 30% is het een combinatie van beide partners.

Wat zijn de gevolgen als ik op mijn eigen houtje stop met mijn medicijnen?

Door het stoppen van de medicijnen kan er weer een verhoogd prolactinegehalte optreden, met alle bijbehorende klachten. Bij een macroprolactinoom kan er mogelijk weer groei optreden van het adenoom, waardoor er druk kan ontstaan op hersenen of oogzenuwen. Alle reden om je medicatie te blijven gebruiken. Stoppen mag alleen in overleg met je endocrinoloog.

Heeft een langzaam werkende schildklier invloed op het prolactinegedrag?

Nee. Bij een te langzaam werkende schildklier ontstaat er een verhoogde TR- productie en afscheiding uit de hypothalamus. TRH stimuleert de hypofyse tot TSH productie, maar TRH stimuleert ook de cellen in de hypofyse tot verhoogde prolactine secretie. Maar dat een langzaam werkende schildklier invloed op het prolactinegedrag zou hebben, kun je niet stellen.

Hoe komt het dat je met een macroprolactinoom het ene moment beter ziet dan het andere?

Om de zwelling van het prolactinoom zit vocht. Dit vocht kan fluctueren en daardoor is het gezichtsvermogen de ene keer beter dan de andere keer.

Kun je zwanger worden als je een prolactinoom hebt?

Ja, bij vrouwen met een prolactinoom kan een zwangerschap ontstaan. Indien er geen zwangerschapswens bestaat, zal men anticonceptie moeten gebruiken.

Mag een spiraal met hormonen worden gebruikt met een prolactinoom?

Ja.

Mag je de anticonceptiepil gebruiken als je een prolactinoom hebt?

Vroeger werd gedacht dat de anticonceptiepil een groeibevorderend effect kan hebben een prolactinoom. Maar dit is een fabeltje. Je mag gewoon de pil gebruiken. Wel moet je regelmatig je bloed laten controleren, maar dat moeten alle hypofysepatiënten. Het oestrogeengehalte in de anticonceptiepil kan wel de bloeduitslag van prolactine iets beïnvloeden (verhogen), dus dat maakt het soms moeilijker deze te interpreteren.

Is een macroprolactinoom moeilijker te behandelen dan een microprolactinoom?

Hoeft niet per definitie, maar over het algemeen hebben de patiënten een hogere dosis medicatie nodig en kun je de patiënten met een macro adenoom ook vaak niet van de medicatie afhalen. Dit kan vaak wel bij microadenomen.

Is er verband tussen pilgebruik en een prolactinoom?

Er is geen verband aangetoond tussen pilgebruik en het ontstaan van een prolactinoom. Wel kan een prolactinoom tijdens zwangerschap groter worden. Dit komt omdat de hypofyse een heel belangrijke functie heeft tijdens de zwangerschap. Het is dan een hele belangrijke hormoonfabriek. Dus bij alle vrouwen zal tijdens de zwangerschap de hypofyse in omvang toenemen en dus ook bij vrouwen met een prolactinoom. Of ook daadwerkelijk het adenoom toeneemt, is moeilijk te beoordelen op de beeldvorming.

Hebben stress of zwangerschap invloed op het prolactinegedrag?

Stress en zwangerschap kunnen beide een verhoogde prolactinespiegel in het bloed veroorzaken.

Hebben mannen met een prolactinoom een verhoogd risico op osteoporose?

Hiernaar zijn nauwelijks wetenschappelijke studies gedaan. Maar veel mannen met een tekort aan geslachtshormonen worden behandeld met testosteron, waardoor de kans op osteoporose weer afneemt. Er is wel steeds meer bekend over osteoporose bij mannen zonder prolactinoom. Zo komt dit bij ongeveer1 op de 8 mannen boven de 50 jaar voor (Ten opzichte van 1 op de 4 vrouwen boven de 50 jaar). De gevolgen van botontkalking zoals een heupfractuur treden meestal pas na het 70e jaar op. Dus let op je voeding, en zorg dat je voldoende zon krijgt.

Met dank aan endocrinoloog dokter Marleen Kars, MUMC+, Maastricht, 2017