Addison ADL + hulphond: ‘Bobbie geeft mij een vorm van vrijheid terug’ (artikel)
Printen
Uit: Hyponieuws 3 – 2021
Dankzij een crowdfundactie wordt de Welsh Springer Spaniël van de familie Daniëls opgeleid tot hulphond. Dat heeft alles te maken met de ziekte van John en het bijzondere reukvermogen en karakter van de hond.
John krijgt in 2017 de diagnose tertiaire bijnierschorsinsufficiëntie. Hij heeft een slecht werkende bijnierschors door langdurig gebruik van corticosteroïden. Die medicatie kreeg hij voorgeschreven nadat hij in 2007 enorme jeuk over zijn lijf kreeg. Daarbovenop had hij anafylactische shocken: acute, hele ernstige allergische reacties die levensbedreigend zijn als je niet snel goed handelt.
John (41) is een spraakzame, vriendelijke man. Hij woont samen met zijn vrouw en twee kinderen in het Noorden van Nederland, vlakbij familie zodat zij hulp kunnen bieden wanneer het nodig is. De afgelopen tien jaar had John 24 Addisoncrisissen. Hij is een actieve man met passie voor zijn vak binnen de scheeps- en jachtbouw, tot hij vijf jaar geleden volledig arbeidsongeschikt raakt en beperkt is in zijn dagelijkse functioneren.
Kennismaking met Bobbie
Over de consequenties van de Addisoncrisissen vertelt John: ‘Het heeft akelig veel impact op mijn lichaam. De laatste paar keer merken we ook dat mijn hersens op hun donder hebben gekregen. Elke opname in het ziekenhuis brengt veel spanning met zich mee, met name voor de kinderen. Ik wilde dat echt voorkomen.’ John leest een artikel van een vrouw uit België met een hulphond. Het huisdier waarschuwt haar bij een te lage waarde. In 95 van de 100 gevallen heeft hij succes. Vervolgens raakt John op een congres van de Bijniervereniging in gesprek met de Stichting Kibo Medical Detection Dogs. Hij schrijft zich in voor een intake. Op het moment dat de stichting hem belt, neemt zijn vrouw de telefoon aan: ‘We zijn nu met de ambulance onderweg naar het ziekenhuis, mijn man heeft een Addisoncrisis.’ Het is direct duidelijk dat de noodzaak hoog is. Na langdurig herstel van John volgt een kennismaking met Mieke de Boer van Kibo. John: ‘Bobbie was erbij. Wij dachten gelijk: wat een mooie maat en een lief beest. Hij kwam toen op proef bij ons en is niet meer weggegaan.’
Intensief opleidingstraject
John doorloopt een intensief opleidingstraject met zijn hulphond. Bobbie wordt als medische detectiehond in opleiding getraind met samples. In Johns situatie is dat de geur van een laag cortisolgehalte. De hond leert dat hij aan Johns been moet krabbelen als hij zijn afwijkende lichaamsgeur ruikt. Dankzij dit signaal weet John dat zijn cortisol te laag is en hij direct extra medicatie moet innemen. En Bobbie weet dat hij na dit signaal een beloning krijgt. Hij ‘jaagt’ dus op de lage cortisol van John om zijn beloning te ontvangen: een lekkere snack. Een paar weken geleden ziet John het signaal van Bobbie over het hoofd: ‘Bobbie maakte netjes melding. Toen ik daar niet op reageerde heeft hij mij recht in mijn gezicht staan blaffen.’ Maar John is zelf niet voldoende alert. Het resulteert in een Addisoncrisis, waardoor hij op de IC belandt, twee dagen buiten bewustzijn is en daar nu nog herstellende van is. Lopen zonder krukken gaat nog niet. John omschrijft zijn conditie met een metafoor. ‘Een gezond mens heeft honderd lepeltjes energie, ik heb er maar tien en heb er geen over aan het eind van de dag.’
Onmisbaar maatje
De hond is alles voor John: ‘Om 6.00 uur maakt hij me wakker. Hij is nooit verder dan vier meter bij mij vandaan. Ik laat hem vier keer per dag uit.’ Wanneer Bobbie zijn dekje aan heeft, mag hij loslopen en snuffelen op commando; wanneer zijn dekje af is, mag hij ook op commando spelen. ‘Ik zeg dan “Bobbie, ga maar” en maak een gebaar. Plassen kan hij ook op commando. En altijd als de kinderen binnenkomen vanuit school, begroet Bobbie ze even.’
Bobbie heeft een enorm positieve invloed op John en zijn omgeving: ‘Hij geeft mij enigszins een vorm van vrijheid terug. Voorheen kon ik nooit zonder begeleiding weg. Altijd moest er iemand mee, mijn vrouw of mijn schoonvader. En buiten dat is Bobbie natuurlijk ook een plezierig maatje. Op het moment dat hij met pensioen gaat, zal er een andere hulphond komen en mag hij zijn oude dag bij ons slijten. Hij doet zoveel voor mij, dat is het minste dat ik terug kan doen.’
Meer informatie over Stichting Kibo Medical Detection Dogs vind je op www.kibomdd.nl
Ruiken van stresshormonen
Het is wetenschappelijk bewezen dat honden steroïden kunnen ruiken. Voordat de persoon het zelf in de gaten heeft, ruikt de hond stresshormonen en meldt dit aan de persoon, waardoor levensbedreigende situatie kunnen worden voorkomen. Mensen met bijnierschorsinsufficiëntie ondervinden veel klachten in het dagelijks leven en worden zeer beperkt in hun dagelijks functioneren. Het is voor hen niet meer mogelijk hun beroep uit te oefenen. Hun energie is zeer laag en een Addisoncrisis zorgt dat het lichaam nog minder aan kan. De kwaliteit van leven wordt dankzij de hond aanzienlijk verbetert, omdat het dier de Addisoncrisissen voorkomt en helpt bij de zelfredzaamheid.
Aanvragen van een hulphond
Mieke de Boer van Stichting Kibo Medical Detection Dogs uit Nijkerk vertelt welke stappen je doorloopt om in aanmerking te komen voor een Addison ADL+ hulphond:
- Kibo belt voor een intake waarin de diagnose en de thuissituatie van de aanvrager wordt besproken. De aanvrager moet het dier kunnen verzorgen en zelf intensief kunnen trainen om hem op te leiden tot hulphond.
- De aanvrager vult een vragenlijst in en vraagt om een medische indicatie van de behandelend arts.
- Tijdens een intakegesprek worden de wensen besproken met de hondentrainer en wordt besloten of het traject in gang kan worden gezet.
- De financiering van de opleiding moet worden geregeld. Dit kan bijvoorbeeld via fondsenwerving door Kibo en/of door een eigen crowdfundactie op te zetten.
- Kibo gaat op zoek naar een geschikte hond die wordt gekeurd.
- De hond gaat op proef bij de aanvrager.
- Er start een opleiding van een jaar samen met de aanvrager.
Opleiding tot hulphond
- De baas gaat gedisciplineerd en consequent met de hond het opleidingstraject in. Dit vraagt om dagelijks oefenen en wekelijks trainen met de Kibo-trainer. Honden vinden het fantastisch: ze willen graag ‘werken’ voor hun baas. Hij leert één commando: met de poot op het been van zijn baas tikken wanneer hij stresshormonen ruikt. Dit wordt getraind met samples.
- Na het nemen van medicatie moet het cortisol weer aangevuld zijn. Als de hond geen verandering in de geur merkt, moet hij nog een keer melden. De hond leert snel dat de lichaamsgeur van zijn baasje verandert.
- Het opleidingstraject is een jaar en altijd in nauwe samenwerking met de behandelend arts. Naast de functie van het melden, leert de hond ook de functies die bij een hulphond horen, zoals een medische kit brengen of – in het geval van een meldkastje – bijten in het kastje, zodat een naaste gealarmeerd wordt.
- Het baasje en de hond doen examen. Wanneer zij slagen, is de hond gecertificeerd en wordt jaarlijks bekeken of hij nog voldoende gemotiveerd is en of bepaalde gedragingen moeten worden bijgestuurd.
Noot van de redactie
De namen van de betrokkenen en plaatsnamen in dit artikel zijn gefingeerd, om de privacy van de geïnterviewden en hun naasten te beschermen. In ons kwartaalblad Hyponieuws heeft het artikel met de originele namen van de betrokkenen gestaan.