Hulp
Stelling: Een kort lontje hoort bij hypofyseaandoeningen (artikel)
Printen
Uit: Hyponieuws 2 – 2020
Hypofysepatiënten krijgen vaker dan gemiddeld te horen dat ze licht ontvlambaar zijn. Ze worden sneller boos, lijkt het. Is dat echt zo? Hoe komt dat dan?
Woede is een van de vele emoties die de mens kent. Het wordt veroorzaakt door een externe prikkel, die een keten van reacties in de hersenen losmaakt. Het begint met waarneming van die bewuste prikkel. Die prikkel gaat via zenuwbanen naar de amygdala, een amandelvormige kern van neuronen in de hersenen die betrokken is bij het ontstaan van vele andere emoties. De amygdala verwerkt de binnengekomen informatie en stuurt deze via zenuwbanen verder door naar de voorhersenen, waar de woede definitief vorm krijgt en per persoon verschillend wordt geuit. Volgens sommige wetenschappers zijn de manier en de intensiteit waarmee woede wordt geuit deels genetisch bepaald.
Invloed van hormonen
Het is bekend dat hormonale veranderingen de regulatie van woede kunnen beïnvloeden. Hormonen hebben overal in het lichaam grote effecten, zo ook op de hersenen. Ze kunnen ingrijpen op het verwerken van prikkels, waardoor de reactie op die prikkels verandert. Het voert te ver om hier diep op in te gaan en er is ook nog een heleboel onduidelijk, maar men weet wel dat de informatieverwerking anders verloopt onder invloed van hormonen.
Licht ontvlambaar
Sla de bijsluiters er maar op na. Hydrocortison, de synthetische vorm van het stresshormoon cortisol, kan een korter lontje veroorzaken. Dit is dosisafhankelijk: hoe meer hydrocortison, des te korter het lontje. Levothyroxine, het fabrieksmatige schildklierhormoon, zet bij een te hoge dosis je lichaam in een hogere versnelling (het bekende ‘hyperen’), ook op het gebied van ontvlambaarheid. Gebruik je testosteron ter aanvulling van een tekort? Dan kan je al in normale doseringen heftiger reageren dan normaal, laat staan bij overdosering. Voor oestrogenen geldt hetzelfde.
Synthetische hormonen benaderen het effect van natuurlijke hormonen heel goed, maar kunnen nooit volledig de natuurgetrouwe situatie nabootsen. De juiste dosering is van levensgroot belang. Schommelingen over de dag kunnen het lontje korter maken, zoals met hydrocortison. Wordt na een langdurig hormoontekort het betreffende hormoon weer aangevuld? Dan kan dat de ontvlambaarheid van de persoon beïnvloeden.
Zelfinzicht en begrip
Hebben hypofysepatiënten nou echt een korter lontje? Dat is afhankelijk van de persoon, maar een aantal factoren maakt wel dat zijn of haar lontje korter kan zijn. Dit is geen excuus om helemaal los te gaan en de boel kort en klein te slaan, maar enige kennis van de situatie kan voor meer zelfinzicht zorgen. En voor begrip uit de omgeving!
De stelling ‘Een kort lontje hoort bij hypofyseaandoeningen’ beoordelen wij daarom als deels juist en deels onjuist.
Bronnen
- UpToDate, www.uptodate.com
- Farmacotherapeutisch Kompas, www.farmacotherapeutischkompas.nl
- Wikipedia
Meer uit de informatiebibliotheek
