Hypofyseaandoeningen en depressie (artikel)

Wat is een depressie?

Een depressie is een stemmingsstoornis. Een belangrijk kenmerk van depressie is dat het gaat om somberheid en neerslachtigheid gedurende een langere periode. Van je slecht voelen of soms helemaal niets meer voelen. Geen plezier meer hebben en nergens de zin van inzien. Een ander belangrijk kenmerk is dat je niet in staat bent deze gevoelens van je af te zetten. Iedereen kan een depressie krijgen, maar de ene mens is er gevoeliger voor dan de ander. In sommige families komt het vaker voor. Vooral vrouwen hebben een grotere kans op een depressie.

Wat zijn de verschijnselen van een depressie?

Psychiaters en psychologen hebben een lijstje gemaakt van de kenmerken van een depressie. In een periode van ten minste twee weken heeft een persoon last van vijf of meer van de hierna volgende verschijnselen:

• Bijna elke dag een depressieve stemming, gedurende het grootste deel van de dag.
• Bijna elke dag een opvallend verlies aan interesse of plezier in vrijwel alle activiteiten, gedurende het grootste deel van de dag.
• Duidelijk gewichtsverlies of gewichtstoename zonder dat er dieet wordt gehouden.
• Bijna dagelijks slapeloosheid of overmatige slaapbehoefte.
• Bijna dagelijks vermoeidheid of verlies van energie.
• Bijna dagelijks gevoelens van minderwaardigheid of overmatige schuldgevoelens.
• Bijna dagelijks een verminderd vermogen zich te concentreren of na te denken en besluiteloosheid.
• Terugkerende gedachten aan de dood.

Welke soorten depressies zijn er en wat zijn hun oorzaken?

Er bestaan vele soorten depressies, variërend van een lichte depressie tot een zeer zware. Globaal kunnen de oorzaken teruggebracht worden tot lichamelijke, sociale of psychische oorzaken en combinaties daarvan. Erfelijkheid kan een rol spelen. Sommige hormonen, medicijnen, alcohol en drugs kunnen een depressie veroorzaken evenals een aantal ziekten. Bekende soorten depressies zijn de manisch-depressieve stoornis, de postnatale depressie en de winterdepressie.

Minder bekend zijn de stemmingsstoornis door een lichamelijke aandoening en de aanpassingsstoornis met een depressieve stemming. Met aanpassing wordt bedoeld dat een persoon zich aan moet passen aan een nieuwe situatie in zijn leven en daardoor depressief wordt.

Een depressie kan worden veroorzaakt door een ziekte of aandoening. In het boekje ‘Depressie te lijf’ worden onder andere als lichamelijke oorzaken van depressie genoemd: erfelijkheid, tekorten aan neurotransmitters (chemische stofjes die het zenuwstelsel nodig heeft om te kunnen functioneren), diabetes mellitus (suikerziekte), aandoeningen van de schildklier, de bijnierschors en de hypofyse/hypothalamus. In het boek ‘Depressie’ uit de serie ‘Spreekuur Thuis’ worden ook infectieziekten, gebreksziekten (aan vitaminen), hersenziekten, kanker en gewrichtsreuma genoemd.

Depressies kunnen ook ontstaan als gevolg van sterk in het leven ingrijpende gebeurtenissen, zoals overlijden, echtscheiding, een chronische ziekte of werkloosheid. Het aanpassen aan de nieuwe situatie kan heel moeilijk zijn en daardoor kunnen mensen depressief worden.

Een dysthyme stoornis is een minder ernstige, maar langdurige vorm van depressie. Iemand met dysthymie is nog wel in staat sociaal en maatschappelijk te functioneren, maar de levenslust ontbreekt. De omgeving van dysthymiepatiënten ervaart hen vaak als somber, zuur of humorloos, wat tot een sociaal isolement kan leiden.

Wat is het verband tussen hypofyseaandoeningen en depressie?

Mensen met hypofyseaandoeningen hebben door hun ziekte een grotere kans op een depressie dan anderen. Dat is goed om te weten en rekening mee te houden. Als we naar bovenstaande rijtjes kijken, zien we dat hypofysepatiënten zowel te maken hebben met lichamelijke aandoeningen als met ingrijpende sociale gebeurtenissen.

Gelukkig krijgt lang niet iedereen met een hypofyseaandoening last van een depressie. Maar als je langdurig somber of neerslachtig bent, is het verstandig je wat meer te verdiepen in het onderwerp depressie. Er bestaan diverse goede boeken over. Ook bestaan er eenvoudige vragenlijsten die inzicht kunnen geven in de vraag of je echt depressief bent.  Op het internet zijn er ook te vinden, bijvoorbeeld op de website www.wijzijnmind.nl.

Raadpleeg altijd je huisarts of behandelende specialist als je vermoedt dat je een depressie hebt. Indien nodig kan deze doorverwijzen naar een psycholoog, therapeut of een psychiater. Een depressie kan bijna altijd behandeld worden. Je hoeft je er echt niet voor te schamen. Het is een ziekte!

Behandeling

De behandeling van een depressie bestaat, afhankelijk van de situatie, meestal uit een combinatie van medicijnen en psychotherapie. Het kan een tijdje duren voordat een antidepressivum goed gaat werken. Als er teveel last is van bijwerkingen probeer dan, in samenwerking met de arts, een ander middel. Voor wie vaak neerslachtig is, een depressie wil voorkomen en zelf aan de slag wil gaan, bestaat er bij de landelijke instellingen van de Geestelijke Gezondheidszorg de cursus ‘Omgaan met depressies’. Uit wetenschappelijk onderzoek blijkt dat veel sporten, drie maal in de week dertig tot vijfenveertig minuten flinke lichaamsbeweging zoals hardlopen, fietsen, zwemmen of schaatsen heel goed kan helpen bij somberheid en depressie.

Iedereen kan in zijn of haar leven een depressie krijgen. Als hypofyse/hypothalamuspatiënt is het verstandig hier zelf extra alert op te zijn. Tijdig hulp en ondersteuning vragen kan veel problemen voorkomen. Wacht niet te lang met hulp zoeken. Langdurige depressies veroorzaken veel leed, ook voor familie en andere naasten. Hoe langer de depressie aanhoudt en een onderdeel van je leven en denken wordt, hoe moeilijker het is er weer vanaf te komen.

Tot slot

Je hoeft je voor een depressie niet te schamen. Het is een ziekte!
Blijf er niet mee lopen, zoek psychologische hulp en begeleiding.
Denk aan je naasten, probeer rekening met ze te houden, zij lijden ook mee.
Antidepressiva kunnen heel goed helpen bij een depressie.
Stop alleen in overleg met de arts met de medicatie.
Zoek geen troost in alcohol of drugs.
Zorg goed voor jezelf, eet gezond, ga sporten.

door een lotgenote, 2008

Bronnen:
Depressie te lijf, Psychologie Magazine, Archipel, 2003
Leven met een depressieve stoornis, Joke Kragten, Bohn Stafleu Van Loghum, 2000
Depressie, Spreekuur thuis, Drs. Robert Houtman, Inmerc, 2002