Hulp
Zorgeloos naar school: ‘Ga goed voorbereid het gesprek aan’ (artikel)
Printen
Uit: Hyponieuws 4 – 2022
Of je nou astma, migraine of niet-aangeboren hersenletsel hebt, de klachten zijn vaak soortgelijk: vermoeidheid en een wisselende belastbaarheid. Hierdoor mis je regelmatig lessen. Te vaak wordt een leerling dan naar een lager niveau geplaatst, terwijl dat niet nodig is. Hoe kan dit anders?
Vrijwel elk kind of elke jongere met een chronische aandoening loopt op school tegen problemen aan. Stichting Zorgeloos naar School biedt ouders, scholen én leerlingen handvatten om hierover het gesprek aan te gaan met elkaar. ‘En dan blijkt er vaak meer mogelijk dan gedacht’, vertelt Lydia Braakman, directeur en oprichter van de stichting.
Dochters met diabetes
Lydia spreekt uit eigen ervaring. In 2007 wordt haar vierjarige dochter geweigerd op de reguliere basisschool. Ze heeft diabetes en coeliakie en de school durft het niet aan. ‘Dat was voor mij onbegrijpelijk’, blikt ze terug. Het is de reden dat ze in 2014 start met de lobby Zorgeloos met Diabetes naar School.
Twee jaar later richt ze de stichting op, die sindsdien almaar groeit. In 2019 verandert de naam in Stichting Zorgeloos naar School: ‘We willen álle kinderen en jongeren met een chronische aandoening helpen.’ Dat zijn momenteel ruim 800.000 kinderen in Nederland, gemiddeld drie kinderen per klas.
Passend onderwijs
De Wet gelijke behandeling op grond van handicap of chronische ziekte (Wgbh/cz) legt scholen een zorgplicht op om te zorgen voor extra ondersteuning. Uitgangspunt is dat leerlingen niet ongelijk behandeld mogen worden vanwege hun handicap of chronische ziekte. ‘Passend onderwijs betekent ook hiervoor passende ondersteuning bieden, niet alleen bij gedrags- en/of leerproblemen’, licht Lydia toe. ‘De school is verantwoordelijk om uit te zoeken wat een leerling met een chronische aandoening nodig heeft. De zorg mag alleen geweigerd worden als het onevenredig belastend is voor de school.’
Doe het samen
Natuurlijk is het voor ouders en leerlingen fijn om te weten wat je rechten en plichten zijn; evenzo belangrijk is het als de school dit ook weet. ‘Scholen willen vaak wel helpen, maar zijn soms terughoudend, omdat ze niet weten of ze bepaalde uitzonderingen mogen maken zoals minder uren naar school of minder vakken’, legt Lydia uit. Het is daarom verstandig je goed voor te bereiden. ‘Spring er niet in vanuit een eisenpakket – dan sta je gelijk 3-0 achter – maar ga goed geïnformeerd en voorbereid het gesprek aan.’
De stichting voorziet daartoe alle partijen van uitgebreide informatie. Zo heeft ze praktische toolkits samengesteld, blikken met Doe-het-samen-gidsen. Hierin zitten aparte brochures voor ouders, leerlingen en scholen, bedoeld om samen het gesprek aan te gaan. ‘De wisselende belastbaarheid is vooral erg lastig uit te leggen en meer begrip creëren is vaak een eerste vereiste’, vertelt Lydia. De bedoeling is dat er een maatwerkoplossing komt, waardoor de leerling daadwerkelijk zorgeloos naar school kan. Hierbij kun je denken aan een rustig plekje in de school waar de leerling zich even kan terugtrekken voor een middagdutje, aan toegang tot de lift in het schoolgebouw of aan toestemming om water te mogen drinken in de klas, afhankelijk van wat er nodig is. ‘Over het algemeen leidt dit tot minder verzuim, minder leerachterstand en betere schoolprestaties.’
Blikken toolkits
Er zijn twee verschillende blikken, eentje gericht op het basis- en voortgezet onderwijs en eentje op het middelbaar beroepsonderwijs (mbo). Ze bieden handvatten voor het organiseren van maatwerk rondom vijf hoofdthema’s: vermoeidheid, beperkte mobiliteit, gym, verzuim en toetsen/examens. Verder is er aandacht voor aanvullende thema’s als medicatie, extra begeleiding, kamp en stage. Ten slotte is er ook een routekaart voor afstandsonderwijs.
Mede dankzij hulp van het Ministerie van Onderwijs hebben alle mbo-scholen minstens één gids. Om de studenten op het mbo nog beter te ondersteunen is er een spel in de maak dat in de klas kan worden gespeeld, eventueel in combinatie met een spreekbeurt. Lydia: ‘Het doel is het wegnemen van onbegrip voor de aandoening bij medestudenten en docenten. Met name door de wisselende belastbaarheid is het voor de leerling namelijk lastig om zijn eigen grenzen te bewaken en om goed te plannen. En voor scholen is het ook lastig om hierop te anticiperen.’
Maatwerk
De stichting Zorgeloos naar School biedt behalve veel informatie en toolkits ook advies op maat. Voor juridisch advies heeft ze onder andere een advocaat in het team van ambassadeurs. Daarnaast werkt de stichting samen met of verwijst ze door naar andere instanties, bijvoorbeeld de consulenten Onderwijsondersteuning Zieke Leerlingen, in geval van complexere situaties.
Meer weten of een toolkit bestellen?
Op www.zorgeloosnaarschool.nl vind je meer informatie en kun je gratis een blik downloaden of bestellen (eenmalig). Ook zorgverleners en onderwijsconsulenten maken hier geregeld gebruik van.
