De hypothalamus

Printen

De hypothalamus ligt vlak boven de hypofyse, net boven de kruising van de oogzenuw, en is onderdeel van het limbisch systeem. Dat is het deel van de hersenen dat te maken heeft met emotie, motivatie, genot en het emotioneel geheugen. De hypothalamus en de hypofyse zijn met elkaar verbonden door de hypofysesteel. Heeft het lichaam meer of minder van een bepaald hormoon nodig? Dan geeft de hypothalamus met behulp van hormonen een seintje aan de hypofyse. Sommige van deze hormonen stimuleren de afgifte van hypofysehormonen, andere remmen de afgifte van hypofysehormonen. Zo herstelt het evenwicht in het lichaam weer. 

 

Taken van hypothalamus

De hypothalamus is een belangrijk centrum voor de temperatuurregulatie van het lichaam, het honger- en dorstgevoel, het dag- en nachtritme (de biologische klok), het emotioneel gedrag en het geheugen. Samen met de hypofyse regelt de hypothalamus onder meer ons eetgedrag, onze temperatuur en vochtbalans. Over de hypothalamus is vrij weinig bekend, zeker in vergelijking tot de hypofyse. De reden daarvan is dat men de hypofysehormonen beter kan ‘meten’ dan het functioneren van de hypothalamus.  

Beschadiging van de hypothalamus 

Bij mensen met een craniofaryngeoom komt beschadiging van de hypothalamus vaak voor. Dat komt omdat een craniofaryngeoom vaak in de richting van de hypothalamus groeit en daar druk uitoefent.Ook door een operatie aan de hypofyse of door radiotherapie kan schade aan de hypothalamus ontstaan. Dit kan leiden tot hypopituïtarisme.  

Klachten bij beschadiging hypothalamus

Bij beschadigingen aan de hypothalamus kunnen er allerlei klachten optreden:

  • Onverzadigbaarheid en een voortdurend hongergevoel door het wegvallen van de natuurlijke rem op de eetlust. 
  • Een verstoord slaapritme. 
  • Een verminderd kortetermijngeheugen. 
  • Stemmingswisselingen. 
  • Een verstoorde temperatuurregeling van het lichaam. 

Deze klachten zijn niet bij iedereen hetzelfde en niet iedereen heeft er in dezelfde mate last van. Vaak is het ook heel moeilijk te zeggen of een klacht herleidbaar is tot de hypothalamus. 

Herstel van de hypothalamus 

Schade aan de hypothalamus is nauwelijks meetbaar. Een beschadigde hypothalamus is NIET opnieuw ‘af te stellen’ of te repareren. Ook de processen die door de hypothalamus worden aangestuurd zijn niet meer goed te corrigeren. Om een voorbeeld te noemen: Wanneer het metabolisme is vertraagd door een beschadiging, is dit proces nauwelijks meer te herstellen. Zo kan iemand in een jaar tussen de 10 en 30 kilo aankomen. Daarna ontstaat weer een nieuwe balans, maar de patiënt is intussen een stuk zwaarder geworden. Het is heel moeilijk, zo niet onmogelijk, om weer op het oude gewicht terug te komen. 

Informatiebibliotheek over de hypothalamus

Je kunt meer lezen over de hypothalamus in onze informatiebibliotheek.

 

Bekijk ook deze folder over de hypothalamus: FOLDER_hypothalamus_website_folder


© Nederlandse Hypofyse Stichting - Alle rechten voorbehouden

ANBI Keurmerk